Dyrektywa AML V

W Polsce zostały częściowo wprowadzone przepisy implementujące Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/843 (tj. Dyrektywę V AML). Podczas przygotowywania ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (dalej jako: „ustawa AML”), polski ustawodawca korzystał jedynie z projektu Dyrektywy AML V, zatem część zmian nie znalazła się ostatecznie w obowiązującej w kraju ustawie. Jak wskazano w opinii z 29 maja 2020 r. o projekcie ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu oraz niektórych innych ustaw, celem Dyrektywy AML V jest taka modyfikacja unijnych ram prawnych dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, która pozwoli na zwiększenie transparentności przepływów finansowych dokonywanych w ramach systemu finansowego, co powinno wpłynąć na zwiększenie skuteczności regulacji.

Najważniejsze zmiany jakie przewiduje projekt ustawy opublikowany w dniu 27 lutego 2020 r. dotyczą:

• doprecyzowania definicji doradcy podatkowego,
• dodania nowej kategorii instytucji obowiązanych przedsiębiorców w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, prowadzących działalność polegającą na:
  1. obrocie lub pośrednictwie w obrocie dziełami sztuki, przedmiotami kolekcjonerskimi oraz antykami w rozumieniu 120 ust. 1 pkt 1-3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r. poz. 106),
  2. przechowywaniu, obrocie lub pośrednictwie w obrocie dziełami sztuki, przedmiotami kolekcjonerskimi oraz antykami w rozumieniu art. 120 ust 1 pkt 1-3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług,– w zakresie transakcji o wartości równej lub przekraczającej równowartość 10 000 euro, bez względu na to, czy transakcja jest przeprowadzana jako pojedyncza operacja, czy kilka operacji, które wydają się ze sobą powiązane;
• rozszerzenia definicji beneficjenta rzeczywistego,
• rozszerzenia definicji transakcji okazjonalnej poprzez dodanie transakcji z wykorzystaniem waluty wirtualnej o równowartości 1000 euro lub większej,
• zmiany dotyczącej stosowania środków bezpieczeństwa finansowego w odniesieniu do klientów, z którymi utrzymuje się stosunki gospodarcze, w szczególności gdy:
1. doszło do zmiany uprzednio ustalonego charakteru lub okoliczności stosunków gospodarczych;
2. doszło do zmiany uprzednio ustalonych danych dotyczących klienta lub beneficjenta rzeczywistego;
3. instytucja obowiązana była w ciągu danego roku kalendarzowego zobowiązana na podstawie przepisów prawa do skontaktowania się z klientem w celu weryfikacji informacji dotyczących beneficjentów rzeczywistych,
• podniesienia z kwoty 50 EUR do kwoty 150 EUR limitu bezgotówkowych transakcji płatniczych.

Dyrektywa AML VI

Kolejna dyrektywa unijna nr 2018/1673 w sprawie zwalczania prania pieniędzy za pomocą środków prawnokarnych (tj. Dyrektywa VI AML) statuuje sankcje za przestępstwa związane z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu. Obowiązek transpozycji Dyrektywy AML VI przez państwa członkowskie minął 3 grudnia 2020r. Wprowadzenie nowej dyrektywy ma na celu ujednolicenie definicji przestępstwa związanego z terroryzmem i praniem pieniędzy.

Po pierwsze Dyrektywa AML VI reguluje definicję działalności przestępczej, zgodnie z którą jest to wszelkiego rodzaju przestępczy udział w popełnieniu przestępstwa, które zgodnie z prawem krajowym jest zagrożone karą pozbawienia wolności lub aresztu maksymalnie na więcej niż rok, lub – w przypadku państw członkowskich, których systemy prawne określają w odniesieniu do przestępstw minimalny próg zagrożenia karą, takie przestępstwa, w stosunku do których dolna granica zagrożenia karą jest wyższa niż sześć miesięcy pozbawienia wolności lub aresztu. Za taką działalność uznaje się także:

• udział w zorganizowanej grupie przestępczej i wymuszenia,
• terroryzm,
• korupcję,
• handel ludźmi i przemyt nielegalnych migrantów,
• handel bronią,
• fałszowanie pieniędzy,
• przestępstwa dotyczące podatków,
• wykorzystywanie seksualne,
• cyberprzestępstwa,
• porwania zabójstwa, wymuszenia i tym podobne.

Dyrektywa AML IV precyzyjnie określa przestępstwo prania pieniędzy oraz wymienia jego rodzaje tj.:

1. konwersja lub przekazanie mienia, ze świadomością, że pochodzi ono z działalności przestępczej, w celu ukrycia lub zatajenia nielegalnego pochodzenia tego mienia lub udzielenia pomocy dowolnej osobie, która bierze udział w takiej działalności, w celu umożliwienia tej osobie uniknięcia konsekwencji prawnych takiego działania;
2. ukrycie lub zatajenie prawdziwego charakteru mienia, jego źródła, miejsca położenia, rozporządzania nim, przemieszczania, praw odnoszących się do mienia lub własności mienia, ze świadomością, że mienie to pochodzi z działalności przestępczej;
3. nabycie, posiadanie albo użytkowanie mienia, ze świadomością w momencie jego otrzymania, że mienie to pochodzi z działalności o charakterze przestępczym.

Akt prawny wprowadza także odpowiedzialność za pomoc, podżeganie, usiłowanie popełnienia przestępstwa prania pieniędzy.

Art. 8 Dyrektywy VI  AML określa zaś kary dla osób prawnych, które obejmują między innymi:

• odebranie prawa do świadczeń publicznych,
• sądowy nakaz likwidacji działalności, czasowe lub trwałe zamknięcie zakładu,
• objęcie nakazem sądowym,
• zakaz prowadzenia działalności handlowej.

Podsumowanie

Opóźnienie transpozycji unijnych dyrektyw do polskiego porządku prawnego uzasadnia się trwającą epidemią koronawirusa. Opisane powyżej przepisy, które prędzej czy później zmienią polską ustawę AML należy oceniać pozytywnie. Można się spodziewać, że wiele kwestii budzących dotychczas wątpliwości interpretacyjne, zostanie doprecyzowanych, co z kolei pozwoli na lepsze wdrożenie przepisów przez instytucje obowiązane.

Kancelaria TURCZA prowadzi kompleksową obsługę w zakresie AML, polegającą między innymi na przeprowadzaniu audytów AML oraz na wdrażaniu procedur oraz przygotowywaniu dokumentów przewidzianych w ustawie. Zapraszamy do kontaktu.